Hesaplarda Yanlışlık Var

HESAPLARDA YANLIŞLIK VAR

Yaşar Eyice / Yeni Vizyon Gazetesi

Fişin ve kuruşun önemi

Bugün ilk bakışta önemsemeyeceğiniz ama derinliğine indiğinizde çok önemli iki konu ile haftayı açmak istiyorum.
İkisi de çarşı ile yani cebimizle ilgili...
Birincisi mutlaka ve mutlaka alışverişten sonra aldığınız fişleri kontrol ediniz.
Yaptığınız alışverişlerde çoğu zaman fiş ve raf fiyatları arasında fark olduğunu göreceksiniz.
Okuyucularımdan İbrahim Peker anlattı:
‘Geçen hafta karayolu ile İstanbul’dan dönerken, Mustafa Kemalpaşa ile Susurluk arasındaki bir istasyondan akaryakıt aldım.
Bu arada markette rahat yolculuk için satılan boyun yastığını fark ettim.
Etikette 6 lira olduğu yazıyordu.
Ama kasadan 8 lira 55 kuruş olarak geçti.
Fişi inceleyince fark ettim.
Geri döndüm.
Kasiyer kız ile görevliler incelediler.
İddiam doğru idi.
Bir iki yer ile telefon görüşmesi yaptılar.
Bilgisayardan düzeltilmesi gerekiyormuş.
Bu yüzden fiş kesemediler.
Ve de 2,5 lirayı geri ödediler.
Ama fişe göre 5 kuruşum içeride kaldı.’
Şimdi birçok kişi ‘Beş kuruşun hesabı olur mu?’ diye soracak, ya da anlatımı tuhaf bulacak!
Ama bu ‘fiş’ konusun tamamlayayım ona da geleceğim...

*- Ekleme yapılıyor

Benzer fiş olayını yaşayan yüzlerce ve belki de binlerce kişiden biri de Can Beyazkartal...
Can Bey misafirlerini isim yapmış lokantalardan birinde ağırlamış.
Sonra iş hesabı ödemeye kalmış...
Ve eve gittiğinde yüklüce olan fişi incelediğinde kendisine yemedikleri bazı tatlı ya da salataları eklediklerini görmüş.
Salata deyip de geçmeyin...
Tarifeye göre tabağı 30 Lira imiş...
Ertesi gün işi gücü bırakıp lokantaya gitmiş, kaba olacak ama ‘Sür eşeğini Niğde’ye!’ demişler.

*- Raf fiyatı tutmuyor

Özetle; fiş almaktan ve fiyatları kontrol etmekten vazgeçmeyelim.
Büyük marketlerden çok miktarda yapılan alış veriş sonrasında ödeme yaparken raf fiyatı ile kasadaki fiyatın aynı olup olmadığını fişinizden mutlaka kontrol edin.
Geçenlerde özellikle tüm faturaların incelenmesi gerektiğini uzmanların, mali müşavirlerin ağzından duyurmuştum.
Örneklerini de vermiş, aksi taktirde ileride başınıza onarılmaz sıkıntılar yaratacağını da anlatmıştım.
Özetle; kuruşları nedense sadece etiketlerde görüyoruz.  Küçük esnaf kuruş yoksa sakız ve kibrit veriyor. Tasarrufun biriktirmekle başladığını unuttuk, gibi.
Azın kıymetini bilmeyen, çoğu anlayamaz...

*- Gereken yapılmıyor

Kullanımı yaygınlaşan kuruşlu fiyatların etiketlerde görüldüğünü süper ve discount marketlerde kasalara gelince para üstü kuruşların geri verilmediğini, bu konudaki aksaklıkların tüm uyarılara rağmen sürdüğünü yalnız ben söylemiyorum.
TESK Genel Başkanı Bendevi Palandöken, 'Etiketlerde kullanılan kuruşlu fiyatlar nakit ödeyen için geçerli değil. Çünkü bazı etiketlerde kuruşlu fiyatlar yazıldığı halde peşin yapılan alış verişlerin sonunda para üstü olarak kuruş ödenmesi gerektiği halde süper ve discount  marketlerde kuruşlu ödemelerin yapılmadığını görüyoruz.
Piyasaya sürülen 197 milyon 139 bin 950 adet 1 kuruş nerede?  Halkımız da bilinçli davranıp kuruşunu istemeli.
Devir 1 kuruşun hesabını yapma devri’  açıklamasını yaptı.

 *-  Eğilimini dizginler

Halkımızda tasarruf bilincinin artırılması için kuruş kullanımının önemli olduğunu unutmamalıyız.
2005 yılında tekrar hayatımıza giren kuruş kullanımının bugün hala oturmadığını görüyor, biliyoruz.
İnsanımız para üstü olarak kuruşu istemiyor bazen de ‘utanıp!’ isteyemiyoruz.
Hâlbuki tasarruf kuruş biriktirmekle başlar.
Fiyatların yukarı yönlü eğilimini dizginler. Biz, kuruşları beğenmeme veya almama lüksü olacak kadar zengin değiliz.
Büyük marketler kasalarında kuruş bulundurmalıdır.
2016 yılı Eylül ayında 1 milyar 467 milyon 928 bin 750 adet 10 kuruş, 1 milyar 409 milyon 581 bin 750 adet 5 kuruş, 197 milyon 139 bin 950 adet 1 kuruş piyasada gözüküyor.
Bu yılın ilk 9 ayında 26 milyon 161 bin 600 adet 1 kuruş piyasaya sürülmesine rağmen halen kuruş yok.
Kuruşlu para üstünün ödenmesinde vatandaşımız ısrarlı olmalıdır.
Çünkü almadığınız her kuruş kayıt dışı gelir oluyor.

*- Mecbur kalıyoruz

Esnaf kasasında kuruşlu para yoksa müşterisine sakız veya kibrit veriyor.
Bu da küçük esnafın cirosunun ortalama yüzde 10’unu oluşturuyor.
En önemlisi 1-2 ve 5 kuruş değerinde bir mal olmadığı için bu işten zarar bile ediyoruz.
En önemlisi sakızın bugünkü cirosu 1.2 milyarlıya çıktı.
Yani cebimizdeki 10 kuruşluk bozuk paralarla aldığımız sakız, milyarlık bir ekonomi oluşturuyor.
Bu esnafımızın cirosunun yüzde 10 demektir.
Bir zamanlar aileler tasarrufa küçük yaşlardan alıştırmak için okula başlayan çocuklarına kumbara alırlardı.
İş Bankası ile Ziraat Bankası’nın müzelerinde hala bu kumbaralar büyük bir titizlik ve önemle ziyaretçilerin beğenisine sunuluyor.
Belli yaşın üzerindekiler de konu açıldığında mutlaka bu kumbaralardan söz ederler.

*- Tüketiciler haklarına sahip çıkmıyor

Ticari Danışmanlar, ‘Tüketiciler yaşadıkları mağduriyetler karşısında kanun maddelerinden bihaber oldukları ve haklarına sahip çıkmadıkları için çaresizlik yaşıyorlar’  diyor.
Av. A. Serdar Önür konuya ilişkin birlikte yaptıkları açıklamada, ‘Özellikle büyük firmalar ile karşı karşıya gelen mağdur tüketiciler, firmanın kurumsal görselliğinden ötürü çekince gösteriyor. Oysa kanun maddeleri ve hak dağılımı toplumun her ferdi adına aynılık arz eder. Ancak bazı firmalarda çalışan işgüzar avukatlar seslerini kalınlaştırarak, baskıcı ve emrivaki bir tavırla tüketiciyi korkutma, caydırma yoluna gidebiliyorlar. Hatta ipin ucunu kaçıranlar ve hakarete ya da tehdide vardıranlar bile olabiliyor. Bu tür durumlarda mağduriyete esas konunun yanı sıra avukat hakkında da şikâyetinizi bildirmelisiniz. Baro, bu konuda son derece tedbirli davranıyor ve gelen ihbarları enine boyuna değerlendiriyor.’ dediler.

*- 7 temel sektörde özel teşvik

Başbakan Yıldırım, katma değer katkısı yüksek olan sektörlerin destekleneceğini belirterek, ‘Bilişim sektörüdür, kimya sektörüdür, lojistiktir, buna benzer 7 temel sektörde ayrıcalıklı özel teşvik uygulamaları da yürürlüğe girecek.’ dedi.

*- Acele etmekte yarar var

İnovasyon ve endüstriyel tasarım çözümleri şirketi Alfanorm’un Başkanı Ateş Öztan,  ‘Avrupa Birliği, katma değer üretecek inovatif projelerin hayata geçmesi için 80 milyar Euro’luk bir fon ayırdı. Bu fonun 616 milyon Euro’sunu ise sadece KOBİ’lere tahsis edilmiştir ve katılım için konu ve başvuru tarihi gibi noktalarda sınırlamalar bulunmuyor. SME (KOBİ), Faz 1 başlığındaki fonlar, KOBİ ve özellikle genç girişimcilere çok önemli yatırım fırsatları barındırıyor. Ülke olarak inovatif projeleri hayata geçirmek için KOBİ’lerimiz ve genç girişimcilerimiz bu fonlardan daha yoğun olarak yararlanmalı.’ dedi.

*- Bu işte biraz tuhaflık var...

Geçen hafta içinde TÜİK bültenlerinden öğrendiğimize göre, hem işsizlik sayısında büyük artış oldu, hem de fukaralık arttı.
Ama şimdi, Eylül ve Ekim aylarında istihdam arayışındaki en hareketlilik olduğunu öğrendik.
İş ilanlarındaki artış, ekonomiye güvenin altını çiziyor
‘Bunlar hangi sektörler?’ diye sorarsanız hemen özetleyeyim:
Güvenlik, mağazacılık ve perakendecilik...
İş ilanlarının sayısındaki artış, şirketlerin proje ve yatırımlarına devam ettiğinin bir göstergesi olarak nitelendiriliyor.
Bölgemizdeki tüm gelişmelere karşın ülke ekonomisindeki istikrarın kesintisiz sürmesi neticesinde, şirketlerin yatırım ve projelerine devam ettikleri de ileri sürülüyor.
Bu gelişmeler, firmaların yatırım, proje ve açılışlara hız vermeye başladıkları anlamına geliyor.
Bugün yatırım yapan ve istihdam yaratan her bir şirket yalnızca ekonomik anlamda değil, aynı zamanda Türkiye’nin olumlu gidişatına destek vermek anlamında da ciddi bir görevi yerine getiriyor, olarak kabul ediliyor.

*- Risk yönetimi

Türkiye’deki endüstriyel cam sektörünün öncü markalarından biri olan Cam Merkezi, Türkiye’nin dört bir tarafından İzmir’e gelen 100’ün üzerindeki yetkili satıcısına risk yönetimi ve yeni nesil cam ürünleri üzerine bir eğitim toplantısı düzenledi.
Kuşadası Pine Bay Oteli’nde düzenlenen eğitim çalışmasının açılış konuşmasını Cam Merkezi Yönetim Kurulu Üyesi ve İnsan Kaynakları Direktörü Gülfem Perçin Yorgancılar gerçekleştirdi.
Risk yönetiminin önemine değinen Yorgancılar, en iyi risk yönetiminin karar alma sürecinde kendini gösterdiğini, risk almanın ve riski kurumsal kimliğe uygun belirlemenin önemli olduğunu söyledi.

*- Prestijli fuar

1964 yılından beri iki yılda bir gerçekleştirilen dünyanın en büyük ve en prestijli gıda fuarlarından SIAL, bu yıl 16-20 Ekim 2016 tarihleri arasında gerçekleştirildi. İzmir Ticaret Borsası (İTB) Heyeti ‘E-Commodity Bazaar’ Elektronik Emtia Alım - Satım Portalı’nı tanıtmak üzere Fransa’nın başkenti Paris’te gerçekleştirilen SIAL 2016 Uluslararası Gıda ve İçecek Fuarı’na katıldı.

*- Birçok sorun aşıldı

Cumhuriyetimiz ’in kuruluşunu izleyen yıllarda başlatılan hızlı gelişme ve yeniden yapılanmayla birlikte, 1931 yılında kurulan Bornova Zirai Mücadele Araştırma Enstitüsünün 85. Kuruluş yıldönümü dolayısıyla Zirai Mücadele Araştırma Enstitüsü Müdürlüğünde bir etkinlik düzenlendi. Etkinliğe İzmir Vali Yardımcısı Erol Türkmen, Bornova Kaymakamı Mustafa Gündoğan, Tarımsal Araştırmalar Genel Müdürlüğü Bitki Sağlığı Daire Başkanı Dr. Suat Kaymak, İl Müdürü Ahmet Güldal ve Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Bitki Koruma Bölüm Başkanı Prof. Dr. Semih Erkan da katıldı.

*- İSGİP Tanıtıldı

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nın iş kazaları ve meslek hastalıkları nedeniyle her yıl yaşanan can ve mal kayıplarını en aza düşürmek amacıyla hayata geçirdiği İş Sağlığı ve Güvenliği İyileştirme Projesi (İSGİP)’nin tanıtımı yapıldı.
İSGİP Projesi Tanıtım toplantısına İZBAŞ Yönetim Kurulu Başkanı Eyüp Sevimli, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Proje Koordinatör Yardımcısı Nihat Eğri, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı İş Güvenliği Uzmanı Neslihan Çeliksoy, Proje Yöneticisi Kamil Sami Ekemen, İzmir Serbest Bölge Müdürü Mehmet Sivri, Gümrük Müdürü Melahat Özdemir ile deri sektöründen firmaların temsilcileri katıldı.
İş sağlığı ve güvenliği çalışmalarına gereken önemin verilmemesi sonucunda iş kazaları meydana gelmekte ve meslek hastalıkları oluşuyor.
İş kazaları ve meslek hastalıkları hem ekonomik hem de sosyal açıdan işletmelere, ülkelere ve bütünde tüm insanoğluna maddi ve manevi kayıplar verdiriyor.

*- Habersiz yaşıyoruz!

2008'den sonra trafik veya iş kazası geçirerek vefat edenlerin yakınları veya bu kazalarda yaralanan birçok vatandaş alabileceği tazminattan habersiz yaşamlarını sürdürüyor.
Hayatlarına bir yakınını kaybetmenin acısı veya engelli olarak yaşamak gerçeğiyle devam etmek zorunda kalan birçok insan, trafik kazalarından ve iş kazalarından kaynaklı açılan davaların temelini ‘haksız fiil’ oluşturduğu için uğradıkları zararların telafi edilebilmesi adına kusurlu taraftan veya sigorta şirketinden orantılı olmak şartıyla 250 bin liraya kadar tazminat talep edebilir.

*- İki şekilde tazminat talep edilebilir

Kazalardan dolayı bireyler uğradıkları zararları maddi ve manevi olmak üzere iki şekilde talep edebilirler.
Bir yakınını kaybeden vatandaşların mirasçıları, kazaya sebebiyet veren kişi ve aracın trafik sigorta şirketinden zararlarının tazminatı talep edebilir.
Devletin 2008'den beri uyguladığı politika sayesinde trafik ve iş kazalarında yaşanan mağduriyetler tazmin edilmeye çalışılıyor.
Ölümlü  ve yaralanmalı kazalar konusunda kusurlu taraftan tazminat alınması için, ölümle sonuçlanan kazalarda maddi/manevi zararın tazmininin 5 kalem altında toplanabileceğini vurgulanıyor.
Ölümlü kazalarda 5 kalem altında maddi nedenlerle alınabilecek tazminatı şu şekilde sıralıyor:
● Ölenin desteğinden yoksun kalma tazminatı,
● Ölüm anına dek yapılan hastane ve tedavi masrafları,
● Ölüm anına dek oluşan gelir kaybı,
● Cenaze ve defin masrafları,
● Bunların yanında aracın uğradığı zararlar...

*- Enflasyon tahmini yükseldi

Merkez Bankası 2016 enflasyon tahminini değiştirmedi, 2017 enflasyon tahminini yarım puan yükseltti.
TCMB Başkanı Çetinkaya, para politikasındaki temkinli duruşumuzu süreceğini söyledi.
Türkiye Bankalar Birliği (TBB) Yönetim Kurulu Başkanı ve Ziraat Bankası Genel Müdürü Hüseyin Aydın, ‘Bankaların kredi verme iştahındaki zayıflamadan bahsediliyor ama kredi talebinde de bir zayıflama var. Kredi talebi eğer böyle devam ederse, Türk bankacılık sisteminin gelecekle ilgili kârlılıkta ciddi problemleri olabilir’ dedi.
Ankara Ticaret Odası (ATO)  Başkanı Salih Bezci istifa ettiğini duyurdu. Ankara Büyükşehir Belediye Başkanı Melih Gökçek'in oğlu Osman Gökçek, Bezci'nin istifası üzerine aday olacağını açıkladı.
Türkiye İş Bankası Genel Müdür Yardımcısı İlhami Koç bu görevinden ayrılarak, Anadolu Sigorta'da genel müdür görevini üstlendi.

****
DİP BİLGİ

Sadece Mavibahçe’de

Dünyanın önde gelen moda markalarından H&M, tam 11 yıldır tasarımcı işbirlikleri ile dünyaca ünlü yüksek moda markalarına herkesin ulaşmasını sağlıyor. Bu yılki tasarımcı işbirliği olan KENZO x H&M, ilk kez İzmir’de de satışa sunulacak.
Sınırlı sayıda üretilen özel koleksiyon 3 Kasım’da H&M İzmir MaviBahçe’de moda severlere sunulacak.  

*- Topraklarından oluyorlar

Avrupa 2.Nyeleni Gıda Egemenliği Forumu, 42 farklı ülkeden 700 civarında delegasyon ve gözlemcinin katılımıyla Romanya’nın Cluj-Napoca şehrinde yapıldı.
Çiftçi-Sen Genel Sekreteri Ali Bülent Erdem La Via Campesina adına açılış konuşmalarını yapan 3 konuşmacıdan birisiydi.
Konuşmacılardan La Via Campesina Genel Koordinatörü Elizabeth Mpofu, tarımın şirketleşmesi nedeniyle küçük çiftçilerin topraklarından olduğunu, kuşaklar boyu sürdürdükleri üretimin engellendiğini, endüstriyel tarımın gıda çeşitliliğini öldürdüğünü, zararlı atık yığılmasına yol açtığını, tohumun ve tarımsal üretimin büyük şirketlerin kontrolüne bırakılarak pazar ekonomisine emanet edildiğini, son 5 yılda çiftçi sayısında yüzde 20 azalma görüldüğünü, büyük şirketlerin tarımsal arazileri satın alarak çiftçileri işçi haline dönüştürdüğünden bahsederek bunlara karşı mücadele edilmesi gerektiğini belirtti.