KENE ISIRIĞI İLE BULAŞAN LYME
Lyme hastalığı keneler tarafından bulaştırılan Borrelia cinsi bakterilerin neden olan bir hastalık olduğuna dikkat çeken Medicana International İstanbul Hastanesi Enfeksiyon Hastalıkları Uzmanı Dr. Cengiz Uzun “ Türkiye’de de hastalığın bulaşmasına neden olan Ixodes cinsi kenelerin bulunması, ülkemizde de Lyme hastalığının yaygın olabileceğini düşündürmektedir. Türkiye’de bu hastalığa yakalanma riski yüksek, tarımla uğraşan kişilerde, Lyme hastalığı geçirip geçirmediklerinin araştırıldığı çalışmalarda %6 ile %36 arasında değişen oranlarda hastalığın geçirilmiş olduğu saptanmıştır. Bu da hastalığın Türkiye’de sanılandan daha yaygın olabileceğini düşündürmektedir.” dedi
LYME NASIL BULAŞIR?
Hastalık esas olarak Ixodes cinsi (sert keneler) kenelerin ısırması ile Borrelia cinsi bakterileri bulaştırması sonrası ortaya çıkmaktadır. Düşük bir olasılık olmakla beraber kan nakliyle de bulaşabildiği bildirilmiştir. Cinsel yolla bulaşıp bulaşmadığı konusu açıklığa kavuşturulamamıştır, ancak bu şekilde bulaştığına dair somut bir kanıt yoktur. Temas veya öpüşme ile bulaşmamaktadır. Kenenin hastalığı bulaştırabilmesi için yaklaşık 48 saat yapışık kalması gerekse de, kene cilde yapıştığı andan itibaren hastalığı bulaştırabilir. Kenenin yapışık kalma süresiyle birlikte risk de artar.
BU BELİRTİLERE DİKKAT
Hastalık belirtileri kene ısırmasından 3-30 gün sonra ortaya çıkar. Hastalığın klinik bulguları erken hastalık bulguları ve geç hastalık bulguları olmak üzere iki ayrı grupta değerlendirilir. Erken dönem de, lokal erken dönem ve yaygın erken dönem olarak iki alt gruba ayrılır.
Erken lokal dönemde vakaların %70'inde kene ısırığının olduğu yerde eritema migrans diye adlandırılan “ boğa gözü” görünümünde, genişleyen bir halka şeklinde kırmızı bir döküntü görülür. Bu ilk lezyondan sonra benzer başka cilt döküntüleri de çıkabilir. Tedavi edilmeyen olgularda eritema migrans 3-4 haftada kaybolur. Bazı kişilerde kene ısırığının olduğu yerde, 1-2 gün içerisinde kaybolan küçük şişlik veya kızarıklık olabilir, ancak bu Lyme hastalığının belirtisi değildir.
Bu döküntüden sonra halsizlik, yorgunluk, üşüme, titreme, ateş, baş ağrısı, kas ve eklem ağrıları ve lenf bezlerinde şişme görülebilir. Bu dönem erken yaygın dönem olarak adlandırılır.
ZAMANINDA TEDAVİ EDİLMEZSE KALP RAHATSIZLIKLARI GÖRÜLEBİLİR
Hasta bu aşamada tedavi edilmezse haftalar içerisinde enfeksiyon vücudun diğer bölgelerine yayılabilir. Geç hastalık bulgularında, sinir sistemi, eklem ve kardiyak tutulum gelişir. Nörolojik bulgular, vakaların %10-15'inde gelişir. Yüz felci, kas güçsüzlüğü gibi bulgular ile ortaya çıkabilir. Bazen tedaviye rağmen nörolojik bulgular kaybolmayabilir. Kardiyak tutulumda ise kalp ritim bozuklukları görülebilir. Lyme hastalığına bağlı eklem tutulumu vakaların yaklaşık %80'inde gelişir. Eklemlerde ağrı, şişlik, kızarıklıklar ile kendini gösterir. Hastaların yaklaşık % 10-20’sinde antibiyotik ile tedaviye rağmen,kas ve eklem ağrıları, uyku bozuklukları, yorgunluk gibi aylar ve yıllarca süren ve tekrarlayan belirtiler görülebilir.
TANI VE TEDAVİ
Tanı, kan testi ile konur. Tedavide çeşitli antibiyotikler kullanılmaktadır. Kenelerin bulunduğu kırsal alanlardan uzak durma, gerektiğinde kene kovucular kullanma, kene tutmasını takip eden ilk 72 saat içinde koruyucu antibiyotik kullanılması kontrol önlemleri arasındadır. Hastalıktan korunmada henüz etkinliği kanıtlanmış bir aşı mevcut değildir. / EGE BASIN GRUBU
